Urin kompletna pretraga

Mokraća je važan uzorak za ranu dijagnostiku poremećaja u radu bubrega i mokraćnog sustava, a nastaje kao konačni proizvod regulatorne i ekskretorne funkcije bubrega. Svaki poremećaj na bilo kojoj razini u funkciji bubrega dovodi do promjene fizikalno-kemijskog sastava mokraće i do promjena u mokraćnom sedimentu. U svakodnevnom radu rutinska obrada mokraće sastoji se od određivanja fizikalno-kemijskog pregleda (test traka) i mikroskopskog pregleda sedimenta mokraće. Određivanje fizikalnih svojstava mokraće obuhvaća obradu mokraće na boju, izgled mokraće, miris, pH i specifičnu težinu mokraće. Kemijskim pregledom mokraće test trakom određujemo prisutnost proteina, eritrocita/hemoglobina, leukocita, glukoze, ketonskih spojeva, bilirubina, urobilinogena, nitrita, pH i specifične težine.

Eritrociti - pojava krvi, eritrocita (hematurija) posljedica je upalnih procesa u bubrezima ili oštećenja bubrežnih stanica djelovanjem mikroorganizama i njihovih toksina, parazita, lijekova ili trovanja živom, pri oštećenju stanica mokraćnih puteva, uslijed hemolitičkih bolesti ili nakon transfuzije inkompatibilne krvi, nakon pucanja i razaranja eritrocita u mjehuru.

• prisutni kod krvarenja uslijed upale, kamenca, povećane prostate

Leukociti - prisutnost leukocita u mokraći (leukociturija) pokazatelj su nekog upalnog procesa u bubregu i/ ili infekciji donjih mokraćnih puteva

Proteini - povećane količine proteina u mokraći (proteinurija) mogu biti benigne naravi (prisutna kod zdravih osoba nakon višesatnog stajanja, trčanja, težeg fizičkog napora i kod trudnica). Najčešće je posljedica niza oboljenja bubrega, kod oštećenja mjehura, prostate i teške neoplastične bolesti, (paraproteinurija je prisutna kod osoba koje boluju od multiplog mijeloma).

Glukoza - glukoza u mokraći (glukozurija) posljedica je povišene koncentracija glukoze u krvi iznad 10 mmol/L kod dijabetesa. Neki ljudi imaju sniženi prag za glukozu, pa poslije obroka izlučuju glukozu u mokraći (renalni dijabetes) dok neke trudnice izlučuju glukozu u mokraći uslijed smanjene funkcionalne sposobnosti bubrega.

Ketonska tijela - kod zdravih ljudi povećane količine ketonskih spojeva u mokraći mogu se naći tijekom gladovanja ili kod čestog povraćanja npr. kod trudnica. U tim stanjima se iscrpe zalihe ugljikohidrata i pojačano se razgrađuju masne kiseline. Ketonski spojevi se često pronalaze kod loše liječene šećerne bolesti kada je zbog slabog lučenja inzulina mogućnost korištenja glukoze smanjena, pa dolazi do pojačane razgradnje masnih kiselina, te stvaranja ketonskih tijela.

• prisutna kod gladovanja, kod dijabetičke ketoacidoze

Nitriti - pozitivni nitriti uz izrazitu leukocituriju su siguran znak postojanja infekcije u mokraćnim putevima. Nitriti nastaju iz nitrata djelovanjem bakterija u mokraći, a najčešći uzročnici su Escherichia coli, Proteus, Klebsiella, Salmonella i dr.

Bilirubin - prisutan kod hepatocelularne bolesti jetre, intrahepatalne ili ekstrahepatalne opstrukcije.

Urobilinogen - nastaje u crijevima djelovanjem crijevne flore na konjugirani bilirubin. Povećane koncentracije urobilinogena u mokraći mogu se naći kod hemolitičke i hepatobilijarne žutice.

pH mokraće zdravih ljudi kreće se između 4.8 do 7.4. Najčešće zdrave osobe izlučuju slabo kiselu mokraću s pH oko 6. Izrazitije kisela mokraća stvara se nakon proteinskih obroka. Kod pretežito biljne prehrane pH mokraće raste i obično je slabo alkalan. Kod izvjesnih bolesnih stanja mijenja se pH mokraće. Infektivna oboljenja uz povišenje tjelesne temperature prati sniženje pH mokraće, jer se u organizmu pojačano razgrađuju vlastiti proteini. Osobe koje povraćaju, gube veće količine želučanog soka i solne kiseline i izlučuju alkalniju mokraću.

Specifična težina mokraće ovisi o volumenu mokraće i koncentraciji otopljenih sastojaka. Normalna je od 1,015 do 1,025. Uslijed sposobnosti bubrega da po potrebi razrijeđuje ili ukoncentrira mokraću, specifična težina se može kretati od 1,002 do 1,035. Mokraća bolesnika sa šećernom bolesti unatoč povećanoj količini, ima i visoku specifičnu težinu zbog izlučivanja glukoze. Vrlo nisku specifičnu težinu ima mokraća osoba s diabetes insipidusom, stanja izazvanog nedostatkom antidiuretskog hormona.

Sediment urina

Mikroskopski pregled sedimenta mokraće uključuje pregled staničnih elemenata poput eritrocita, leukocita, epitelnih stanica, cilindara, bakterija, gljivica, sluzi, soli, kristala.

Uzorak izbora je srednji mlaz prvog jutarnjeg urina.

Nalaz je gotov isti dan.